Inleiding

Algemeen
De paragraaf lokale heffingen bevat, overeenkomstig het BBV een overzicht van het beleid inzake de lokale heffingen, de relevante ontwikkelingen die van invloed zijn op de tarieven en een verantwoording over de mate van kostendekkendheid van tarieven inclusief de uitgangspunten die daarbij zijn gehanteerd. Daarnaast wordt een overzicht op hoofdlijnen gepresenteerd van de diverse heffingen, de lokale lastendruk en een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid. In de Gemeentewet en een aantal bijzondere wetten is geregeld welke heffingen (belastingen en retributies) een gemeente mag opleggen. De gemeenteraad bepaalt de hoogte van het tarief en welke van die heffingen ook daadwerkelijk worden geheven.

Belastingen
De Gemeentewet geeft een limitatieve opsomming van de belastingen die een gemeente mag heffen. Tegenover een belasting staat geen rechtstreekse individuele tegenprestatie van de overheid. De opbrengsten dienen als algemeen dekkingsmiddel. Onze gemeente heft de volgende belastingen: onroerende zaakbelastingen (OZB), roerende zaakbelastingen (RZB), forensenbelasting en precariobelasting. De gemeente Teylingen maakt geen gebruikt van de wettelijke mogelijkheden om hondenbelasting en toeristenbelasting te heffen.

Rechten

Rechten zijn betalingen voor een geleverde of een bewezen dienst. Hiervan zijn de tarieven in principe volledig kostendekkend. Het is niet toegestaan een meer dan kostendekkend tarief te hanteren. In Teylingen worden afvalstoffenheffing, rioolheffing, leges en marktgeld als rechten geheven.

In de raadsvergadering van december 2019 worden de belastingverordeningen 2020 voor de bijstelling van de tarieven voorgelegd.

Ontwikkelingen/Actualiteiten
Belastinghervormingen
Na het verzenden van de brief d.d. 24 juni 2016 aan de Tweede Kamer over de overwegingen die een rol zouden kunnen spelen bij de hervorming van de gemeentebelastingen, zijn er geen verdere ontwikkelingen vernomen van de minister van BZK en de staatssecretaris van Financiën. De afschaffing van de precariobelasting voor kabels en leidingen wordt door onze gemeenten financieel zelf opgelost.

Financiële uitgangspunten

• Overeenkomstig de Kadernota 2020 wordt voor belastingen en retributies rekening gehouden met een inflatiepercentage van 2,5%. Voor de heffingen geldt dat een compensatie alleen aan de orde is, als dit binnen de grenzen van kostendekkendheid blijft. Voor de retributies geldt dat het uitgangspunt de 100% kostendekkendheid is.

• Voor 2020 gaan we uit van de directe formatie zoals deze vóór de vorming van HLTsamen werkzaam was voor de producten waarvan de kosten via de leges worden verhaald.
• De kosten voor straatvegen/straatreiniging is voor 33% toegerekend aan de afvalstoffen- en rioolheffing.
• De kosten voor kwijtschelding worden in mindering gebracht op basis van de ervaringsgegevens. In totaal wordt er ongeveer € 150.000 kwijtgescholden dat meegerekend wordt in de berekening van de tarieven. De totale perceptiekosten bedragen € 226.000 en worden toegerekend naar rato van de opbrengsten.

• Met ingang van de begroting 2017 dienen alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces centraal te worden verantwoord op het taakveld overhead.  In tegenstelling tot voorgaande begrotingen wordt de overhead niet meer toegerekend aan de betreffende kosten. De gemeente dient een uniforme systematiek vast te stellen op basis waarvan (een deel van) de overhead wordt toegerekend aan de tarieven.
  De overhead waarmee in Teylingen mag worden gerekend bestaat voor het overgrote deel uit een HLTsamen-deel en een veel kleiner specifiek Teylings deel (onder andere de kosten van huisvesting en kapitaallasten van oude bedrijfsvoeringsinvesteringen). Op basis hiervan komen we tot een maximaal toegestane opslag per direct toegerekende voltijds medewerker (fte). Deze opslag is een maximum. De gemeente mag wel een lagere opslag hanteren, maar géén hogere. De gemeente Teylingen kiest ervoor om onder de maximale opslag te blijven. Voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing hanteren we een opslag voor overhead van € 32.000,- per fte. Voor de berekening van de kostendekkendheid van de leges hanteren we een gemiddeld uurtarief van € 86,-.

Overzicht lokale heffingen

Onroerende zaakbelastingen
De vastgestelde WOZ-waarde vormt de grondslag voor de onroerende zaakbelastingen (OZB), de Waterschapsomslagen gebouwd en het huurwaardeforfait voor de inkomstenbelasting. De WOZ-administratie is een basisregistratie. De waarden worden op grond van de Wet WOZ jaarlijks herzien en zijn op basis van de meicirculaire aangepast met de genoemde percentages bij het onderdeel OZB. Na jaren van dalende waarden van de woningen is weer een sterke stijgende lijn te zien in de waarden en verkopen.
De marktontwikkeling bij woningen wordt, op basis van de Waarderingskamer, geschat op een stijging van +9%. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling geschat op een waardestijging van +2%.
De opbrengsten van de OZB voor zowel woningen als niet-woningen (eigenaren en gebruikers) zijn verhoogd met het inflatiepercentage 2,2%. Daarnaast zijn de opbrengsten in 2019 tot en met 2022 jaarlijks verhoogd met € 396.250 ter compensatie van de wegvallende Precariobelasting voor kabels en leidingen, dit overeenkomstig de kadernota 2019. De compensatie wordt vervolgens absoluut weer gecompenseerd per OZB-aanslag. De tarieven van de OZB zijn gebaseerd op de WOZ-waarde en worden per jaar vastgesteld. Het tarief van 2020 wordt gebaseerd op de waarde per 1 januari 2019. De marktontwikkeling wordt gevolgd door de gemeenschappelijke regeling Belastingen Bollenstreek.
De ontwikkeling van de onroerende zaakbelasting tarieven van de afgelopen jaren waren:

Bij de vaststelling van de OZB-verordening, medio december, wordt de laatste prognose van de waarde per 1 januari 2019 bepaald om zodoende een juist percentage van de heffingsmaatstaf te kunnen vaststellen en de geraamde opbrengsten, inclusief de uitgangspunten te garanderen.

Roerende zaakbelasting
Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimte wordt geheven over roerende zaken. Woonboten worden in de heffing betrokken, de waarde van de objecten is de heffingsgrondslag. De tarieven zijn gelijk aan die van de Onroerende zaakbelastingen.

Forensenbelasting
Bij de heffing van forensenbelasting worden mensen belast die niet in de gemeente wonen, maar wel gebruik maken van allerlei voorzieningen. Bijvoorbeeld personen die een gemeubileerde (recreatie)woning ter beschikking hebben. De tarieven worden geïndexeerd met 2,2%.

Precariobelasting
Door vaststelling van de overgangsregeling “afschaffen precarioheffing voor nutsnetwerken” kan een gemeente maximaal heffen naar het tarief zoals dat gold op 10 februari 2016. Voor de gemeente Teylingen is dit een bedrag van € 4,56 per strekkende meter. De overige tarieven zijn verhoogd met 2,2%.

Rioolrechten
De rioolheffing wordt geheven ter bestrijding van de kosten van de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater). De opbrengst van de rioolheffing is gebaseerd op 100% dekking van de kosten. Om de inkomsten in overeenstemming te brengen met de uitgaven worden de tarieven verhoogd met € 7,00.
Met de genoemde uitgangspunten is de rioolheffing 100% dekkend en zijn de tarieven berekend op:

Het vernieuwde BBV schrijft voor dat er een duidelijk overzicht is van de kostendekkendheid. Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de rioolkosten.

Toelichting
Het taakveld Riolering.

a.   De directe lasten van het taakveld Riolering zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van de bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b.   De lasten in het prestatieveld zijn exclusief BTW. Omdat het BTW–compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de BTW geoorloofd.
c.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld Straatreiniging toegerekend aan de heffing rioolrecht. De kosten worden mede gemaakt om verstoppingen in het rioolstelsel te voorkomen.
d.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.
e.   De perceptiekosten worden toegerekend op basis van opbrengsten van de door de gemeenschappelijke regeling Belastingen Bollenstreek  geïnde bedragen.
f.   De kapitaallasten worden zonder rente geboekt op het taakveld Riolering. Het is geoorloofd (bedrijfseconomische redenen) om rente te rekenen tot de rechten.

Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing voor huisgezinnen en overige reinigingsrechten. De overige reinigingsrechten heffingen worden betaald voor het inzamelen en verwerken van afvalstoffen onder meer op de gemeentewerkplaats. De afvalstoffenheffing is voor de huisgezinnen. De tarieven zijn maximaal kostendekkend. De overige reinigingsheffingen zijn verhoogd met 2,2%.

Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de afvalkosten.

Toelichting
Het taakveld Afval.

a.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld Straatreiniging toegerekend aan de afvalstoffenheffing. De kosten worden mede gemaakt om verstoppingen in het rioolstelsel te voorkomen en het zwerfafval te verwijderen.
b.   Bij de berekening van de baten worden de kosten om het zwerfafval en dode dieren te verwijderen toegerekend aan het tarief.
c.   De tractiekosten zijn onderdeel van de kosten voor verwijderen van het afval.
d.   De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het prestatieveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
e.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.
f.   De kapitaallasten worden zonder rente geboekt op het taakveld Afval. Het is geoorloofd (bedrijfseconomische redenen) om rente te rekenen tot de rechten.
g.   De perceptiekosten worden toegerekend op basis van opbrengsten van de door de gemeenschappelijke regeling Belastingen Bollenstreek  geïnde bedragen.  
h.   De lasten in het prestatieveld zijn exclusief BTW. Omdat het BTW–compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het Gemeentefonds, is toerekening van de BTW geoorloofd.
i.   De directe personeelslasten.

Leges

Voor 2020 worden de volgende inkomsten verwacht:

De werkelijke opbrengst van de bouwleges over 2019 zal naar verwachting hoger liggen dan de raming van € 798.000,-. De grotere bouwprojecten geven een hogere opbrengst. Uitgangspunt voor de tariefstelling is dat de leges maximaal 100% kostendekkend zijn. Naar verwachting dalen de inkomsten voor de bouwleges door verminderde aanvragen omgevingsvergunningen. De opbrengsten zijn in 2020 met € 100.000 naar beneden bijgesteld.

Parkeerbelasting
Teylingen heft alleen parkeerbelasting van de gebruikers van het vrachtwagenparkeerterrein. De tarieven worden geïndexeerd met 2,2%.

Marktgeld
Voor het innemen van een standplaats op de markten worden rechten geheven. Voor Sassenheim en Voorhout marktgeld, voor Warmond precariobelasting. In Warmond geldt de marktverordening niet vanwege de geringe omvang van de markt, waardoor er geen marktgeld kan worden geheven. In plaats hiervan wordt precariobelasting geheven voor het gebruik van gemeentegrond. De tarieven worden geïndexeerd met 2,2%.

Havengeld
Voor het gebruik van de gemeentelijke haven en aanlegsteigers aan de Kagerplassen wordt havengeld in rekening gebracht. Hiermee wordt het onderhoud en beheer van de steigers gedeeltelijk gefinancierd. Het huidige tarief van € 1,- per strekkende meter is eenvoudig te hanteren. De tarieven worden daarom niet geïndexeerd. Het verdient de voorkeur indexatie stapsgewijs te laten plaatsvinden op de momenten dat eenvoudig met muntgeld kan worden afgerekend.  

Kwijtschelding

Voor mensen met een laag inkomen bestaat de mogelijkheid om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van betaling van belasting te verzoeken.
Het beleid met betrekking tot kwijtschelding is grotendeels landelijk ontwikkeld en vastgelegd in de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De gemeenteraad heeft een beperkt aantal keuzen waaronder de criteria voor de kosten van bestaan. Er is gekozen voor de maximale norm van 100% van de genormeerde bijstandsuitkering. Kwijtschelding kan worden verleend voor afvalstoffenheffing, rioolheffing en in incidentele gevallen ook voor de OZB.
Waar mogelijk wordt een automatische toets voor kwijtschelding uitgevoerd. Van mensen die in een jaar kwijtschelding hebben gekregen wordt het volgend jaar getoetst of de inkomens- en vermogenssituatie is gewijzigd. Bij gelijkblijvende omstandigheden wordt dan automatisch kwijtschelding verleend. Totaal is een bedrag van € 140.000 (Rioolrecht € 50.000 en Afvalstoffenheffing € 90.000) geraamd voor kwijtschelding.

Woonlasten
Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Door het afschaffen van de Precariobelasting voor kabels en leidingen in gemeentegrond per 1 januari 2022 zijn de totale kosten voor een huishouden van belang. De kosten van de aanslag Precariobelastingen van de nutsbedrijven worden immers doorberekend aan de huishoudens in de gemeenten. Aangezien de kosten voor de nutsbedrijven verminderen zullen ook de lasten voor de huishoudens verminderen.

In de volgende tabel is de ontwikkeling van de lokale lastendruk in de jaren 2018 tot en met 2023 opgenomen (inclusief de landelijk gemiddelde stijging in de WOZ-waarde). In de berekening van de OZB is in 2020 gerekend met het geprognosticeerde tarief, het tarief kan door de jaarlijkse herwaardering nog wijzigen.

In onderstaand overzicht staan de woonlasten van Teylingen en een aantal regio- en omliggende gemeenten van het afgelopen begrotingsjaar. De OZB is gebaseerd op de gemiddelde waarde van een woning per gemeente en een meerpersoonshuishouden.
Woonlasten 2019

Bron: Coelo
Woonlasten 2019